O ludziach, ptakach i radości życia – Maciej Zdziarski gościem doktora Andrzeja Kruszewicza w RDC

Ptaki uczą nas, jak zachowywać pogodę ducha pomimo trudnych okoliczności – mówił prezes Instytutu Łukasiewicza, autor książki „Na skrzydłach. O ludziach, ptakach i radości życia”, która właśnie ukazała się nakładem wydawnictwa Znak Horyzont. Do rozmowy o niezwykłych relacjach między człowiekiem a skrzydlatymi Macieja Zdziarskiego zaprosił dr Andrzej Kruszewicz – szef warszawskiego zoo, założyciel Ptasiego Azylu i popularyzator ornitologii.

Autor „Na skrzydłach” opowiedział o początkach swojej ptasiej przygody, która przypadła na czas pandemii.  – Kiedy po kilku tygodniach przebywania w izolacji wyszedłem na zewnątrz, zobaczyłem, że świat jest ciągle taki sam, istnieje mimo zarazy i jej konsekwencji, są ptaki i ich codzienność. Dziś, pomimo dramatycznej sytuacji związanej z wojną, ten świat nadal istnieje i trzeba w nim o siebie dbać, niezależnie od okoliczności. Ptaki pozwalają bohaterom mojej opowieści uczynić indywidualną perspektywę istnienia w świecie czymś lepszym.  

„Na skrzydłach” to zbiór 15 rozmów z obserwatorami ptaków, wśród których są osoby wykonujące różne zawody i z różnych grup wiekowych. Osobą, która wprowadziła autora w ptasi świat, był Zenon Kosiniak-Kamysz, były ambasador RP m.in. w Kanadzie i Singapurze.

– Często wydaje nam się – to jest doświadczenie moje i wielu bohaterów mojej książki – że w Polsce nie ma pięknych, kolorowych ptaków. To nieprawda. Za sprawą Zenona Kosiniaka-Kamysza na Ursynowie w Warszawie zobaczyłem bajecznie kolorowego zimorodka, który żerował w pobliżu traktu spacerowego uczęszczanego przez mieszkańców Dolinki Służewieckiej. Zimą, kiedy pozamarzały mu zbiorniki wodne, skazany był na poszukiwanie pożywienia bardzo blisko człowieka i zmniejszył dystans ucieczki. Spacerujący ludzie podziwiali tego pięknego kolorowego ptaka, sam nigdy wcześniej go nie widziałem – mówił Maciej Zdziarski.

Dla niektórych rozmówców z książki „Na skrzydłach” ptaki były częścią codzienności od wczesnego dzieciństwa lub młodości. Katarzyna Skakuj, uznana ptasia ilustratorka i plastyk, która tworzy wierne modele jaj różnych gatunków, została wolontariuszką Ptasiego Azylu jeszcze jako nastolatka. Z kolei Józef Zych, były marszałek Sejmu, jako dziecko zaprzyjaźnił się z kawką. Miłość do ptaków, w szczególności bocianów i remizów, zaszczepił córce, która została biologiem.

Marcin Sidelnik, dziś partner w czołowej firmie consultingowej, od młodości pasjonował się ptakami. Dziś obrączkuje mewy i ze względu na nie wiele czasu spędza na… wysypiskach śmieci, które należą do ulubionych miejsc żerowania tych ptaków.

Inni bohaterowie ulegali ptasiej pasji na późniejszym etapie życia. Piotra Czułowskiego, byłego siatkarza i biznesmena, pewnego dnia zaintrygowała wilga, którą zobaczył na Mazurach i uznał za egzotycznego ptaka. Ptaki zafascynowały go tak mocno, że potrafi przejechać pół Polski po otrzymaniu sygnału, że gdzieś w Polsce pojawił się rzadki osobnik.

Leszek Ruta w obserwowaniu ptaków odnalazł spokój i radość w trudnym momencie życia, po niespodziewanej utracie pracy. Z kolei Janina Woszczyńska, lekarka, zainteresowała się ptakami po przejściu na emeryturę. Dzięki nowej pasji nawiązała wiele nowych znajomości.

– Relacje ludzi i ptaków są rozmaite, dotyczą różnych aspektów życia – bo jeśli ktoś ma hobby polegające na podglądaniu ptaków, to ono może zapewniać również bogate życie towarzyskie, powody do podróży po całym świecie, ale również być inspiracją w malarstwie, rysunku – zauważył dr Kruszewicz.

Dla wielu rozmówców Macieja Zdziarskiego obserwowanie ptaków stało się czymś znacznie więcej niż hobby – wręcz życiowym powołaniem. Bohaterowie książki angażują się w proprzyrodnicze inicjatywy, edukują dzieci i młodzież. Przykładem są Blanka i Marcin Horbatowscy, którzy w Kotli na Dolnym Śląsku stworzyli miejsce służące edukacji przyrodniczej i wypoczynkowi w zgodzie z naturą. Małżeństwo, które w związku z zawodem wykonywanym przez Marcina (jest kapitanem tankowca) podróżowało w bardzo egzotyczne zakątki świata, równie chętnie prowadzi obserwacje ptaków na własnym podwórku.

– Ptaki bardzo wzbogaciły moje życie. Cieszę się, że przydarzyła mi się taka przygoda. Tak samo, albo jeszcze bardziej, wzbogaciło mnie spotkanie wielu wspaniałych ludzi, którzy interesują się ptakami – podkreślał Maciej Zdziarski. Gospodarz audycji nawiązał za to do znanego aforyzmu: „Tam idź, gdzie słyszysz śpiew. Tam ludzie serca mają. Źli ludzie – wierzaj mi – nigdy nie śpiewają”. – To samo można odnieść do ptaków. Jeśli widzisz człowieka w terenie z lornetką, podglądającego ptaki, to z pewnością nie jest to zły człowiek – podsumował dr Kruszewicz.

Całą audycję można wysłuchać na stronie RDC.

Książka „Na skrzydłach. O ludziach, ptakach i radości życia” jest do nabycia w księgarni internetowej wydawnictwa Znak.