“Świadomy senior”: debata o odwróconym kredycie hipotecznym

Posiadane nieruchomości to nasz kapitał zgromadzony przez wiele lat. Z wiekiem nasze potrzeby są większe (m.in. przez koszty leczenia), a dochody wraz z przejściem na emeryturze zazwyczaj zmniejszają się. „Odmrażając” pieniądze ulokowane w nieruchomościach możemy utrzymać standard życia w jego jesieni – tłumaczył Jan Bukowski, doradca finansowy. W debacie poświęconej odwróconemu kredytowi hipotecznemu udział wziął także Maciej Cycoń z Katedry Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz Łukasz Obrzut, ekspert finansowy.

– Na rynku istnieją dwie usługi finansowe, które pozwalają na odmrożenie pieniędzy ulokowanych w nieruchomościach. Jest do odwrócony kredyt hipoteczny i renta dożywotnia. Różnią się od siebie przede wszystkim momentem przeniesienia własności – wyjaśniał Maciej Cycoń.

Jak mówił, w przypadku renty dożywotniej instytucja finansowa (np. bank) staje się właścicielem nieruchomości już w momencie podpisania umowy. Wiąże się to z tym, że przejmuje ona od właściciela koszty utrzymania nieruchomości. Z kolei w przypadku kredytu hipotecznego bank staje się właścicielem mieszkania lub domu dopiero po śmierci właściciela. Posiadacz nieruchomości jest więc zobowiązany do wykonywania na własny koszt bieżących remontów i utrzymywania nieruchomości w dobrym stanie. Musi płacić podatki i wykupić ubezpieczenie. Bank ma prawo skontrolować stan takiej nieruchomości.

– W Polsce powstała dość dobra ustawa o kredycie hipotecznym, wzorowana na zachodnich rozwiązaniach, gdzie ten rodzaj kredytu działa od dawna. Przepisy zabezpieczają właścicieli mieszkań i ich spadkobierców – mówił Jan Bukowski. Podał przykład nieruchomości wycenionej na 200 tys. zł. Jeżeli bank zdąży wypłacić np. tylko 50 tys. zł i właściciel umrze, pozostałe 150 tys. zł otrzymają jego spadkobiercy. Po śmierci właściciela spadkobiercy przez rok mogą podjąć decyzję o wykupieniu mieszkania od banku (muszą wówczas zwrócić pieniądze, które wypłacono właścicielowi).

Ustawa nie określa minimalnego wieku, w jakim można zawrzeć umowę kredytu hipotecznego lub renty dożywotniej. – Uznano, że określenie takiej granicy wykluczyłoby osoby młode o wysokim ryzyku śmierci, np. chore – wyjaśnił Maciej Cycoń.

Co ważne, od odwróconego kredytu hipotecznego nie płaci się podatków. Otrzymywane w ten sposób pieniądze nie są wliczane do wysokości dochodów (przedstawianych np. w sytuacji ubiegania się o świadczenia socjalne.

Eksperci podali przykładową wysokość kredytu hipotecznego zawartego na 15 lat. Za mieszkanie o wartości ok. 300 tys. zł kobieta może miesięcznie otrzymywać ok. 1300 zł, mężczyzna – 1600 zł. Różnica wynika z tego, że średnia długość życia kobiet jest wyższa.

– Alternatywą dla renty i odwróconego kredytu jest po prostu zamiana mieszkania lub domu na mniejszy – sugerował Łukasz Obrzut.