Jaka Unia: debata w Brzesku o polskiej polityce senioralnej i roli UE w tym zakresie

Zajmowanie się sprawami seniorów to dla mnie wielkie błogosławieństwo i radość. To najprzyjemniejsza część pracy w tym trudnym ministerstwie, w którym potrzeby są zawsze większe niż to, co możemy dać – mówił Władysław Kosiniak-Kamysz, Minister Pracy i Polityki Społecznej podczas debaty w Brzesku. Najmłodszy minister w rządzie Donalda Tuska, a później Ewy Kopacz podkreślał rolę solidarności międzypokoleniowej w budowaniu polskiej polityki senioralnej.

Według obliczeń Komisji Europejskiej, w latach 2020-2060 osoby w wieku powyżej 65 lat będą stanowić prawie 30% naszego społeczeństwa. Unia Europejska stara się walczyć z dyskryminacją ze względu na wiek. Nie może jednak wpływać na politykę społeczną ani określać wysokości emerytur w państwach członkowskich. Może natomiast zachęcać do wymiany dobrych praktyk pomiędzy krajami. Jakie polskie rozwiązania warto promować na forum Unii Europejskiej? Jakie działania podejmuje Polska na rzecz pomyślnego starzenia się? Jaką rolę w aktywizacji seniorów odgrywają uniwersytety trzeciego wieku? Na te i inne pytania odpowiadali uczestnicy debaty w Brzesku. W spotkaniu, obok Ministra Pracy i Polityki Społecznej, udział wzięli: Wioletta Wilimska, dyrektor Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie; Wiesława Borczyk, prezes Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku; ks. prof. Norbert Pikuła, kierownik Instytutu Pracy Socjalnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie; Grzegorz Wawryka, burmistrz Brzeska.

Wśród rozwiązań tworzonych z myślą o osobach starszych, które mogą być inspiracją dla innych krajów UE, jest program „Senior-WIGOR”. Zakłada on powstanie ok. 100 dziennych domów opieki dla osób starszych. Na realizację programu do 2020 roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przeznaczy 370 mln zł. Takie działania idealnie wpisują się w zalecenia Komisji Europejskiej, która zaleca obejmowanie seniorów opieką środowiskową, nie instytucjonalną.

– Uważam, że pomyślne starzenie opiera się na dwóch filarach. Pierwszym jest prawo do samodzielności, stanowienia o sobie tak długo, jak tylko to możliwe. Drugim filarem jest poczucie bycia potrzebnym – mówiła Wioletta Wilimska, dyrektor ROPS w Krakowie.

Właśnie prawo do samodzielności jest jednym z największych atutów centrów „Senior-WIGOR”. W przeciwieństwie do placówek opieki instytucjonalnej, korzystający z nich seniorzy mają pełne prawo do decydowania o sobie. – Chcemy dzięki programowi stworzyć miejsca, w których osoby starsze będą mogły miło spędzić czas, ale także np. skorzystać z rehabilitacji – mówił Władysław Kosiniak-Kamysz. Podkreślał jednocześnie rolę najbliższego otoczenia w procesie starzenia się. Jak mówił, obok wsparcia ze strony samorządów i kraju, dla osób starszych znaczenie ma także pomoc sąsiedzka i dobre relacje rodzinne. – Z uporem będę powtarzał, że konieczne jest odbudowanie zaufanie człowieka do człowieka i troska o relacje międzyludzkie. Pozostawienie seniora w swoim domu ze wsparciem i pomocą najbliższych jest bardzo ważne – tłumaczył minister.

– Tradycją w Małopolsce jest to, że ludzie myślą nie tylko o sobie – podkreślała Wiesława Borczyk. Jak mówiła, liczba oddolnych inicjatyw w tym regionie w porównaniu do reszty kraju jest imponująca. Pierwszy uniwersytet trzeciego wieku powstał tutaj już w 1982 (przy Uniwersytecie Jagiellońskim). Dziś Małopolska jest na drugim miejscu wśród województw pod względem liczby UTW. – Skoro mamy tak aktywne społeczeństwo, może warto rozważyć stworzenie na poziomie gmin rad seniorów. Takie organy doradcze powinny być partnerem w rozmowie z samorządami – postulowała.

– Właśnie zamierzamy stworzyć taką radę – zauważył Grzegorz Wawryka. Burmistrz zachęcił także organizacje wspierające osoby starsze do ubiegania się o środki z Unii Europejskiej i programów rządowych. – Aplikowanie o wsparcie unijne jest trochę skomplikowane, ale oferujemy pomoc w tym zakresie. Radą służy także Urząd Marszałkowski – zapewnił.

Wioletta Wilimska radziła z kolei, by ci, którzy obawiają się skomplikowanych procedur, spróbowali na początek wnioskować o wsparcie na poziomie województwa. – Marszałek co roku przekazuje 500 tys. zł na drobne działania na rzecz seniorów – wyjaśniła i dodała, że wypełnianie tego typu wniosku jest bardzo proste.

– Polecam także współpracę – apelował ks. prof. Norbert Pikuła. Jak mówił, kierowany przez niego instytut współpracuje z UTW w Świętochłowicach. – Już dwukrotnie z powodzeniem ubiegaliśmy się o środki w ramach rządowego programu ASOS – tłumaczył.

Głos zabrały także osoby zebrane na widowni. Marta Sacha ze Stowarzyszenia “Iskierka Nadziei” w Czchowie na własnym przykładzie przekonywała, że ubieganie się o wsparcie dla inicjatyw na rzecz seniorów przynosi efekty. Jej stowarzyszenie w ramach rządowego Programu Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020 otrzymało dofinansowanie na realizację projektu „Pokolenia inspirują”.

Z kolei Adam Smołucha, zastępca dyrektora ds. lecznictwa Szpitala Powiatowego w Brzesku i jednocześnie szef tamtejszego oddziału geriatrii zachęcał osoby starsze do wolontariatu. – Zachęcam do solidarności międzypokoleniowej, ale też wewnątrzpokoleniowej – mówił.

–  Pamiętajmy, że wolontariat to nie tylko dawanie, ale też czerpanie radości z pomagania – podsumował minister.

 Zobacz relację ze spotkania na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Kliknij tutaj.